Genre: Magisch realisme, Nederlandse Literatuur
Uitgeverij: van Oorschot, April 2021
Rating: 3/5 sterren
“Soms zijn er momenten die niet echt verleden willen worden”
Waar Magisch Realisme als genre internationaal al wordt omarmd, mede dankzij grote namen als Murakami, Allende en Gaiman, lijkt de Nederlandse literatuur toch wat achter te blijven. Misschien is het onze neiging tot literair minimalisme, of misschien is de Nederlandse lezer gewoon “te nuchter”, maar als je het mij vraagt is het vooral een enorm gemis. Voor wie die mening met mij deelt is Pieter Kranenborg een debutant om in het oog te houden!
Kranenborgs debuutroman volgt Ingmar, die na een impasse besluit zijn leven nieuwe richting te geven als buschauffeur en inwonend beheerder van een observatorium in Waterland. Zijn nieuwe evenwicht wordt verstoord als een oude vriend hem belt met het verzoek om naar een mysterieus cassettebandje te luisteren. De muziek die hij hoort vormt het startpunt van een zoektocht. Een fysieke reis langs de grachten en verborgen uithoeken van Amsterdam, op zoek naar de zangeres K., maar ook een spirituele queeste naar zingeving en betekenis.
Waterland is indrukwekkend in zijn ambitie, maar bij vlagen wat inconsistent in de uitvoering. Het is een ongebruikelijk boek waarin alledaagse taferelen worden afgewisseld door episodes die lezen als een desoriënterende koortsdroom. Dit maakt het een unieke ervaring, maar wel een waar je van moet houden en waarvan ik verwacht dat hij met gemengde gevoelens ontvangen zal worden onder lezers. Over Kranenborgs talent als auteur kan echter weinig twijfel bestaan; zijn proza is prachtig, treffend en een frisse wind tegenover de “kale taal” waarmee onze generatie is opgevoed. De elementen van magisch realisme benut hij optimaal om te doen wat dit genre het beste doet: het “echt” maken een innerlijke ervaring die moeilijk in woorden te vangen is.
Dat gezegd hebbende: deze spirituele onderlaag is tevens de achilleshiel van dit verhaal. Een groot deel van Igmar’s overpeinzingen en openbaringen vielen voor mij in de categorie “quasi-filosofie”, welke diepgaand klinkt, maar in werkelijkheid weinig inhoud houden. In het begin valt het weinig op, en was dit boek door een redacteurspen 100 pagina’s ingekort dan had het me niet zo gestoord. In de huidige vorm meandert het naar mijn smaak echter net wat te lang door.
Al met al een imperfect maar zeer veel belovend debuut van een talentvolle jonge auteur. Met wat jaren ervaring en meer stof tot schrijven sluit ik niet uit dat Kranenborg zal helpen het magisch realisme in Nederland nieuw leven in te blazen.
Met hartelijke dank aan uitgeverij Van Oorschot voor een exemplaar van Waterland in ruil voor een eerlijke recensie.
Comments